Tlenek azotu, powstający przy udziale enzymów z grupy syntaz tlenku azotu, spełnia w organizmie człowieka szereg istotnych funkcji, ale produkowany w nadmiarze wykazuje działanie prozapalne. Pomiary stężenia tlenku azotu w powietrzu wydychanym znajdują zastosowanie w diagnostyce i monitorowaniu nasilenia stanu zapalnego dróg oddechowych o podłożu eozynofilowym, nie powinny być jednak wykorzystywane jako samodzielny parametr w diagnozowaniu astmy lub monitorowaniu jej leczenia. Ocena stężeń tlenku azotu w powietrzu wydychanym znajduje również zastosowanie w ustalaniu patogenezy objawów u pacjentów z nieżytem nosa. Jest także pomocna w wykrywaniu i monitorowaniu współistniejącego eozynofilowego stanu zapalnego w dolnych drogach oddechowych u tych chorych. Wartości tlenku azotu w powietrzu wydychanym mogą być nieprawidłowe (zarówno obniżone, jak i podwyższone) w innych chorobach przewlekłych takich jak: mukowiscydoza, pierwotna dyskineza rzęsek oraz nieswoiste zapalenia jelit. Na wartości pomiaru wpływają liczne czynniki, takie jak: atopia, polimorfizmy genów syntaz tlenku azotu i parametry przemiany lipidowej organizmu. Oprócz pomiarów tlenku azotu w powietrzu wydychanym przydatne są także pomiary nosowego tlenku azotu, które znalazły zastosowanie w ocenie występowania oraz nasilenia zapalenia eozynofilowego w górnych drogach oddechowych.
Nitric oxide is produced by enzymes called nitric oxide synthases. It fulfills many important functions in the human body, but produced in excess amount has a proinflammatory activity. Fractional exhaled nitric oxide measurements are used in the diagnosis and monitoring of eosinophilic inflammation in the lower airways, but should not be used as an independent parameter to make a diagnosis of asthma or for the monitoring of asthma treatment. Evaluation of fractional exhaled nitric oxide concentrations is also used to determine the pathogenesis of symptoms in patients with rhinitis. In addition, they are helpful in detecting and monitoring eosinophilic inflammation in the lower respiratory tract that coexists with inflammation in the upper airways. Fractional exhaled nitric oxide concentrations may be abnormal (lowered or elevated) in other chronic diseases, such as cystic fibrosis, primary ciliary dyskinesia and inflammatory bowel diseases. Many factors, e.g. atopy, genetic polymorphisms of NOS, and the lipid profile affect the fractional exhaled nitric oxide measurement. Nasal nitric oxide measurement is useful in assessing the prevalence and severity of eosinophilic inflammation in the upper respiratory tract.

© 2018 Agnieszka Kowalczyk, Aneta Krogulska, published by Sciendo.

Author